Rezerwat Perkuć - utworzony w 1970r. (M.P. nr 27, poz. 228) na powierzchni 64,5 ha powiększony 13.06.1985r. (M.P. nr 17, poz. 135) do pow. 209,82 ha. Położony jest w środkowej części Puszczy Augustowskiej w Obrębie i Nadleśnictwie Płaska, na terenie gminy Płaska, 2km na wschód od wsi Płaska i 22 km od Augustowa. Obejmuje lasy, torfowiska i jezioro Kruglak z bogatą i interesującą roślinnością wodną. Teren rezerwatu ma bardzo bogate ukształtowanie, dzięki czemu występuje tu duża różnorodność zbiorowisk roślinnych charakterystycznych dla Puszczy Augustowskiej. Północną i południowo - zachodnią część rezerwatu zajmują wyniesienia morenowe otaczające rozległe zatorfione obniżenie. Zachodnią część obniżenia zajmuję jezioro Kruglak. Wyniesienia morenowe zajmuje sosnowo - świerkowy bór mieszany (Calamagrostio-Piceetum) z dorodnym drzewostanem. Jest to typ lasu występujący na glebach słabo zbielicowanych wytworzonych z gruboziarnistych piasków słabogliniastych. W bogatym runie rosną głównie: borówka czarna Yaccinium myrtillus, borówka brusznica Yaccinium vitis-idaea, gruszyczka jednostronna Orthilia secunda, turzyca palczasta Car ex digitata, przylaszczka pospolita Hepatika nobilis, kokoryczka wonna Poli-gonatum odoratwn, malina kamionka Rubus saxatilis, szczawik zajęczy Oxalis acetosella, konwalijka dwulistna Majantheum bifolium, trzcinnik leśny Calamagrostis arundinacea i wiele innych. Tu spotyka się również gatunek podlegający ochronie: tajęzę jednostronną Goodyera repem. Zachodnią i południowo zachodnią część wyniesienia zajmuje bór z dorodnym drzewostanem sosnowym ze znaczną domieszką świerka. Runo dość ubogie w gatunki, złożone jest głównie z borówki czarnej i borówki brusznicy. Dobrze rozwinięta warstwa mchów złożona jest głównie z rokietnika schreberi Entodon, gajnika lśniącego Hylocominium splends, widłozęba Di-cranum undidatum i piórosza Ptilium crista-castrensis. Na stromych północnych stokach wyniesienia od strony jeziora Mikaszewo występują fragmenty lasu mieszanego leszczynowo - świerkowego (Corylo-Piceetum). Drzewostan złożony jest ze świerka z domieszką sosny, brzozy, osiki i lipy. W warstwie krzewów rosną między innymi leszczyna Corylus avellana, trzmielina brodawkowata Evonymus verrucosa, szakłak pospolity Rhamnus cathartica i wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum. W bujnym runie występują gatunki rzadkie: macierzanka barwierska Asperula tinctoria, strzęplica polska Koeleria pyramidata, turówka leśna Hierochloe australis, dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia, jaskier wie¬lokwiatowy Ranunculuspolyanthemos. Tego typu zbiorowiska leśne są rozpowszechnione na terenie Puszczy. Zawsze są ograniczone do stromych skarp występujących nad brzegami jezior. W sąsiedztwie grądu występuje płytka zatorfiona zatoczka jeziora Mikaszewo. Wykształcił się tu zespół olsu (Carici Elongatae-Alnetum) z charakterystyczną kepiastą strukturą. Olsy wykształcające się nad brzegami jezior mają pewne cechy swoiste wyróżniające je od olsów występujących na zatorfionych śródleśnych obniżeniach. W zespole tym drzewostan tworzy olsza czarna Alnus glutinosa ze znaczną domieszką brzozy omszonej Betula pnbescens. W warstwie ziół rosną liczne paprocie: narecznica błotna The-lypterys palustris, narecznica grzebieniasta Dryopteris cristata, narecznica szerokolistna D. dilatata, narecznica krótkoostna D. carthusiana, wietlica samicza Athyrium filix-femina oraz liczne gatunki szuwarowe i bagienne. Kępki pokrywają liczne mchy i wątrobowce.
W zachodniej części zatorfionego obniżenia znajduje się jezioro Kruglak. Jest ono otoczone pierścieniem szuwaru złożonego głównie z trzciny pospolitej Phragmites australis, pałki szerokolistnej Tyha latifolia, oczeretu jeziornego Scirpus lacustris i innych. Znaczną część jeziora zajmują zbiorowiska roślinności wodnej z grzybieniem białym Nymphaea alba i grążelem żółtym Niiphar lutenum na czele. Występuje tu też rzadko spotykana roślina wodna przesiąkra okółkowa Hydrilla verticillata. Nad wschodnim brzegiem jeziora wśród szuwaru trzcinowego występuje licznie aldrowanda pęcherzykowata Aldrovanda vesicuhsa.
Środkową i wschodnią część obniżenia zajmują zbiorowiska torfowiskowe. Występuje tu brzozowo - świerkowy bór torfowcowy (Btulo pubescentis-Pceetum) z drzewostanem złożonym z brzozy omszonej i świerka z niewielką domieszką olszy czarnej i sosny. W warstwie ziół występuje wiele gatun¬ków torfowiskowych i bagiennych, wśród nich charakterystyczna dla bore-alnych świerczyn turzyca życicowa Carex loliacea oraz drobniutki storczyk listera sercowata Listra cordata. Rosną tu również gatunki chronione: wawrzynek wilczełyko, kruszczyk błotny Epipactis palustris i storczyk plamisty Dactylorhiza maculata. Bardzo bujnie rozwinięta jest warstwa mchów.
Brzozowo - świerkowy bór torfowcowy jest jednym z najbogatszych w gatunki mszaków zbiorowisk leśnych. W obrębie 100-metrowego płatu można tu naliczyć 35-40 gatunków mchów i wątrobowców. Obok brzozowo - świerkowego boru torfowcowego dość duże powierzchnie zajmuje tu bór świerkowy torfowcowy (Sphagno girgensohnii-Piceetum) z bujnie rozwiniętą warstwą mchów złożoną głównie z torfowców.
Znaczną część zatorfionego obniżenia zajmują zespoły turzyc. Najbardziej rozpowszechnionym zespołem turzycy jest zespół turzycy dzióbkowatej Caricetum rostratae. W silnie podtopionym wariancie zespołu występuje licz¬nie jeżogłówka najmniejsza Sparganhim minimum. Wzespole tym spotkać można również gwiazdnicę grubolistną Stellaria crassifolia. Drugim zespołem zajmującym dużą powierzchnię jest zespół turzycy nitkowatej Caricetum lasocarpae.
Miejscami na niewielkich powierzchniach występuje też zespół turzycy bagiennej Caricetum limosae. Obok turzycy bagiennej rośnie tu turzyca obła Car ex diandra i turzyca dwupienna C dioica. W warstwie mszystej, pokry¬wającej gęstym kobiercem całą powierzchnię torfu, rosną m.in. Paludella sąuarrosa i Camptothecium nitens.
Dotychczasowe wstępne badania szaty roślinnej wykazały obecność na tym terenie 20 gatunków podlegających całkowitej ochronie, w tym 8 gatunków z rodziny storczykowatych. Większość z nich to składniki zbiorowisk torfowiskowych.
Zatorfione obniżenie otoczone wyniesieniami morenowymi otwarte jest tylko w kierunku jeziora Kruglak. Stwarza to autonomiczny charakter stosunków hydrologicznych i zapewnia możliwość zachowania w niezmienionym stanie układu warunków ekologicznych, w tym głównie stosunków wodnych. Niezbędne jest natomiast zabezpieczenie zbiorowisk leśnych występujących na wyniesieniu morenowym. Duży ruch turystyczny stwarza poważne niebezpieczeństwo dla roślinności tego cennego obiektu.
Rezerwat Perkuć
- Przejdź do - strona Poprzednia
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Kontakt na stronie Kontakt